Hoewel de begrippen ‘herkomst’ en ‘oorsprong’ in het Nederlandse taalgebruik doorgaans als synoniemen van elkaar worden gebruikt, hebben zij in het douanerecht geen gelijke betekenis. Verwarring tussenbeide wordt dan ook al snel gemaakt, en kan voor ongewenste gevolgen zorgen. Om dit te voorkomen, is het lezen van deze blog een zekere must. De volgende onderdelen zullen hierbij aan bod komen:
- een uiteenzetting van de begrippen ‘herkomst’ en ‘oorsprong’
- het verschil tussen de begrippen ‘herkomst’ en ‘oorsprong’ - verhoogd tarief of verlaagd tarief/vrijstelling
- preferentiële en niet-preferentiële oorsprong Verschil tussen de ‘herkomst’ en ‘oorsprong’
Zoals eerder vermeld zijn de begrippen ‘herkomst’ en ‘oorsprong’ in het douanerecht – anders dan in het Nederlandse taalgebruik – geen synoniemen van elkaar. Beide begrippen hebben een op zichzelf staande betekenis.
Het begrip herkomst duidt op de status van de goederen. Hierbij wordt er gekeken naar in welk land de douanerechten betaald zijn. Een voorbeeld: U als Nederlandse ondernemer importeert met uw Nederlands bedrijf elektrische apparatuur uit China. U klaart de goederen in Nederland in, en brengt ze hiermee in het vrije verkeer. Nadat de goederen in het vrije verkeer zijn gebracht – en hiermee dus vrij verhandelbaar zijn geworden – verkoopt u de goederen door aan een bedrijf in Canada. Voor het Canadese bedrijf zal de herkomst van de goederen hierbij Nederland zijn, en niet China. De douanerechten over de goederen zijn namelijk in Nederland betaald.
Bij het bepalen van het begrip oorsprong dient er – anders dan bij het begrip herkomst – niet gekeken te worden naar de status van de goederen, maar naar het land waar de goederen zijn gemaakt/geproduceerd. Heel simpel, toch? Het land waar de goederen in het vorige voorbeeld gemaakt zijn is China. Helaas is het niet zo eenvoudig. Vooral met goederen zoals elektrische apparatuur is het vaststellen van de oorsprong vaak lastig. Deze goederen worden namelijk dikwijls in verschillende landen gemaakt. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat de schroefjes van de elektrische apparatuur in India zijn gemaakt, de bedrading in Japan en dat er later een geheel van gemaakt wordt in China. Zoals bijvoorbeeld bij een telefoon. Hierbij zijn er dus meerdere landen betrokken bij het maken van het eindproduct.
Als er bij de productie/vervaardiging van een product meerdere landen betrokken zijn, dan is het essentieel om de volgende aspecten te onderscheiden om het land van oorsprong te kunnen bepalen.
- Zo dient er gekeken te worden waar de laatste ingrijpende be- of verwerking heeft plaatsgevonden;
- dient er gekeken te worden of de be- of verwerking een economisch verantwoorde be- of verwerking is, die heeft plaatsgevonden in een daarvoor ingerichte onderneming; en
- dient de bewerking tot een geheel nieuw product te hebben geleid, of een belangrijk fabricagestadium te vertegenwoordigen.
Mits er voldaan wordt aan deze voorwaarden, dan zou in ons voorbeeld China het land van oorsprong zijn. Hier zou het dan zo zijn dat in China de laatste ingrijpende verwerking is voltooid, welke verwerking economisch verantwoord was en tot een geheel nieuw product leidde, namelijk de elektronische apparatuur.
Verhoogd tarief of verlaagd tarief/vrijstelling
Wanneer goederen ingevoerd worden en hiermee in het vrije verkeer worden gebracht zijn er doorgaans invoerrechten verschuldigd. In de EU-lidstaten zijn deze tarieven hetzelfde, buiten de EU is dit echter een ander verhaal. Zo kunnen er op bepaalde goederen verhoogde tarieven, verlaagde tarieven of zelfs vrijstellingen van toepassing zijn. Bij het bepalen of een verhoogd tarief of een verlaagd tarief/vrijstelling van toepassing is, is het onder meer belangrijk om het eerder besproken begrip oorsprong in acht te nemen. Zo kan er sprake zijn van preferentiële en niet-preferentiële oorsprong.
Preferentiële en niet-preferentiële oorsprong
Goederen van preferentiële oorsprong leiden tot een lagere heffing van invoerrechten, dit worden ook wel voorkeursregelingen genoemd. Hierbij moeten wel de oorsprongsregels goed toegepast worden om eventuele ongewenste problemen te voorkomen. Naast goederen van preferentiële oorsprong, zijn er ook goederen van niet-preferentiële oorsprong. Bij goederen van niet-preferentiële oorsprong is er geen voorkeursregeling van toepassing. Het kan zelfs zo zijn dat er bijvoorbeeld antidumpingheffingen op de goederen met de desbetreffende oorsprong rusten.
Om aan te tonen dat goederen van preferentiële oorsprong zijn en er dus een lager douanetarief van toepassing is, dienen oorsprongsbewijzen overlegd te kunnen worden. Deze bewijzen worden enkel afgegeven als de goederen ook daadwerkelijk aan de – in dat geval – gestelde oorsprongscriteria voldoen.
Meer weten? Heeft u vragen over douanerecht of internationale handel? Of wilt u weten of de goederen die u in- of uitvoert van preferentiële oorsprong zijn, en hiermee eventueel een lager tarief van toepassing is? Neem dan gerust contact op met één van onze advocaten.