Afgelopen week maakte de Europese Commissie de inhoud van de grootschalige en drastische hervorming van de Europese douane-unie bekend. De commissie zelf noemt het de meest ambitieuze en uitgebreide hervorming van de Europese douane-unie sinds haar oprichting in 1968. In dit blog worden puntsgewijs de belangrijkste wijzigingen besproken.
De douane moet vanwege de fors toegenomen handel, e-commerce en veranderde en toegenomen (compliance- en klimaat)wetgeving flink op de schop. De belangrijkste veranderingen die worden voorgesteld om de douane-unie weer “up-to-date” te maken, zijn:
· Een nieuwe Europese douaneautoriteit (EU Customs Authority) Het toezicht in de Europese Unie op de wereldhandel is momenteel zeer versnipperd doordat de lidstaten hun controletaken naar eigen inzicht uitoefenen. Een onderdeel van de hervormingen is daarom de oprichting van een Europese douaneautoriteit.
Deze nieuwe Europese douaneautoriteit zal toezicht houden op een – eveneens nieuwe – Europese douanegegevens hub die als motor van een nieuw IT-systeem zal fungeren. De nieuwe autoriteit zal als centrale operationele autoriteit ook bijdragen tot een betere algehele Europese aanpak van onder meer risicobeheer en douanecontroles.
· Europese data hub
Een tweede initiatief om de versnippering van toezicht tegen te gaan is de oprichting van een Europese data hub. Deze hub vormt een gecentraliseerd en digitaal systeem voor rapportage, verwerking en opslag van alle voor douanedoeleinden relevante informatie.
De oprichting van de Europese data hub zal een modern en geïntegreerd geheel van elektronische diensten dienen te bieden. Hierdoor zal een naadloze verzameling, verwerking en uitwisseling van informatie mogelijk zijn die essentieel is voor de uitvoering van de nieuwe douanewetgeving. De Douane moet hierdoor een 360-gradenoverzicht krijgen van de toeleveringsketen en het goederenverkeer.
Het bedrijfsleven krijgt bijgevolg ook maar één portaal dat zij hoeft te gebruiken om haar informatie in te dienen. Volgens de voorstellen zal het data hub in 2028 opengaan voor e-commerce zendingen en (op vrijwillige basis) in 2032 voor andere importeurs, wat onmiddellijke voordelen en vereenvoudigingen zou moeten opleveren.
· ‘Supply Chain Supervision’
De Europese data hub zorgt niet alleen voor een versterking van het douanetoezicht, ook biedt het handelaren meer zekerheid. De hub levert namelijk ook informatie aan in het kader van een geheel herziene risicobenadering van de wereldhandel. Door middel van verifieerbare keteninformatie kunnen afwijkingen in handelspatronen zorgvuldig en doeltreffend worden opgespoord.
· Trust and Check trader
Wanneer handelaren aan bepaalde betrouwbaarheidsvereisten voldoen kunnen zij als ‘’trust and check trader’’ worden beschouwd. Deze meer geavanceerde AEO-status stelt de handelaar in de mogelijkheid gebruik te maken van de toekomstige Customs One-Stop-Shop (‘COSS’). In dat geval kunnen handelaren goederen vrijgeven zonder actieve tussenkomst van de douane.
· Belangrijke rol online platforms
Online platforms zoals Amazon zullen een belangrijkere rol gaan spelen dan zij nu doen. Dat is een belangrijk verschil. Waar in het huidige systeem de nalevering van veel douaneverplichtingen nog ligt bij de consument en/of de vervoerder, zal deze verantwoordelijkheid nu – net als bij de btw – bij de online platforms komen te liggen. Zo wordt Amazon bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de afdracht van de douanerechten en de btw, zodat consumenten niet langer voor onverwachte kosten komen te staan. Met online platforms als officiële importeurs kunnen EU-consumenten er zeker van zijn dat alle rechten zijn betaald en dat hun aankopen veilig zijn en voldoen aan de milieu-, veiligheids- en ethische normen van de EU.
Daarnaast wordt de huidige drempel van € 150,-, waarbij goederen onder die grens zijn vrijgesteld van douanerechten, afgeschaft.
De hervorming vereenvoudigt ook de berekening van de douanerechten voor de meest voorkomende goederen van geringe waarde die van buiten de EU worden gekocht, door de duizenden mogelijke categorieën douanerechten terug te brengen tot slechts vier categorieën. Dit maakt de classificatie van de goederen een stuk makkelijker.
· Geharmoniseerd (strafrechtelijk) crisis- en sanctiebeleid
Waar elke lidstaat nu nog zijn eigen sanctiebeleid heeft ten aanzien van overtredingen van douanewetgeving, zal de hervorming ertoe leiden dat er een gemeenschappelijke lijst komt waarop alle handelingen en nalatigheden staan die als overtreding worden aangemaakt.
De Europese douaneautoriteit zal ook het crisisbeheer coördineren. Zij zal protocollen en procedures ontwikkelen en handhaven voor verschillende crisisscenario's, zoals noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid, verstoorde of geblokkeerde bevoorradingsketens of de handhaving van EU-sancties.
Wanneer kunnen we de hervormingen verwachten?
Het is de bedoeling dat de voorstellen in de komende 10 tot 15 jaar worden ingevoerd. Volgens de Commissie zullen de nieuwe voorschriften voor de Europese douaneautoriteit, de Europese douane gegevens hub en de nieuwe regels voor e-commerce medio 2028 in werking treden. In het begin zal de Europese douane gegevens hub alleen beschikbaar zijn voor e-commercestransacties. Vanaf 2032 kunnen alle handelaren er gebruik van maken. In 2035 vindt dan een evaluatie van de nieuwe regels plaats, waarna in 2038 het gebruik van het EU-douanegegevensknooppunt voor alle handelaren verplicht kan worden.
Heeft u vragen over douanerecht of andere vragen met betrekking tot internationale handel? Neem gerust contact op met één van onze advocaten.