Dat Brexit enorme gevolgen heeft voor Europees-Britse handelsrelaties en vrij verkeer van goederen en personen, behoeft geen verdere opheldering. Het uitstappen van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie heeft er ook toe geleid dat het Verenigd Koninkrijk niet meer gebonden is aan Europese verordeningen, zoals de Brussel I bis-Verordening. Deze verordening regelt onder andere de tenuitvoerlegging van vonnissen in burgerlijke en handelszaken. Het voordeel van Brussel Ibis is dat een vonnis uit een EU-lidstaat automatisch wordt erkend in de hele Europese Unie en het vonnis dus zonder tussenkomst van de rechter ten uitvoer kan worden gelegd, mits het vonnis is gewezen na 10 januari 2015 (artikel 66 Brussel Ibis).
Nu het Verenigd Koninkrijk niet meer gebonden is aan Brussel Ibis levert de tenuitvoerlegging van Nederlandse vonnissen in het Verenigd Koninkrijk enkele complicaties op. De belangrijkste vraag is of een Nederlands vonnis nog steeds zonder tussenkomst, of in ieder geval eenvoudig, ten uitvoer kan worden gelegd in het Verenigd Koninkrijk.
Procedures vóór 1 januari 2021
Vonnissen die zijn gewezen in procedures die zijn gestart vóór 1 januari 2021 vallen nog onder de Brussel I bis- Verordening, zo blijkt uit artikel 67 van het Terugtrekkingsakkoord. Als een vonnis in zo’n procedure wordt gewezen kan het dus nog probleemloos ten uitvoer worden gelegd in het Verenigd Koninkrijk.
Procedures na 31 december 2020
Dit is anders voor procedures die zijn gestart na 31 december 2020. Brussel Ibis is dan niet meer van toepassing op deze gevallen. Er wordt teruggegrepen naar een ouder verdrag uit 1969 tussen het Verenigd Koninkrijk en Nederland inzake de wederkerige erkenning en tenuitvoerlegging van vonnissen in burgerlijke zaken. Alhoewel dit verdrag Nederlandse en Britse vonnissen over en weer erkent, staat er ook in dat tenuitvoerlegging pas plaats kan vinden nadat de rechter zijn toestemming heeft gegeven. In artikel VI van dit verdrag staat dat “alvorens een in het gebied van het Koninkrijk der Nederlanden gewezen vonnis in het Verenigd Koninkrijk kan worden ten uitvoer gelegd, de schuldeiser zich op de daartoe door het aangezochte gerecht voorgeschreven wijze met een verzoek om registratie moet wenden”. Dit verzoek dient onder andere vergezeld te gaan van een gewaarmerkt afschrift van het volledige vonnis, voorzien van een stempel van het gerecht.
Ten aanzien van een in het Verenigd Koninkrijk gewezen vonnis geldt dat, “alvorens een in het gebied van het Verenigd Koninkrijk gewezen vonnis in het Koninkrijk der Nederlanden ten uitvoer kan worden gelegd, de schuldeiser overeenkomstig de bij het aangezochte gerecht voorgeschreven wijze een verzoek om verlof tot tenuitvoerlegging moet richten tot de rechtbank van het arrondissement waar de schuldenaar woonplaats of vermogen heeft.” Een flinke stap achteruit dus, want de tenuitvoerlegging van vonnissen vindt dan dus niet meer automatisch plaats.
Verder is het Haags Forumkeuzeverdrag van belang. Het Verenigd Koninkrijk is per 1 januari 2021 aan dit verdrag gebonden. Dit verdrag ziet alleen op het geval dat partijen een exclusieve forumkeuze zijn overeengekomen. Als de desbetreffende door partijen gekozen rechter een vonnis wijst, dan wordt dit vonnis ook erkend in een ander land dat partij is bij het Haags Forumkeuzeverdrag. Uit dit verdrag volgt alleen niet dat een land ook verplicht is om een erkend vonnis zonder rechterlijke tussenkomst te accepteren. Het Haags Forumkeuzebedrag biedt dus geen garanties.
Relevant is dat het Verenigd Koninkrijk ook toestemming heeft gevraagd om toe te treden tot het Verdrag van Lugano. Toetreding tot dit verdrag zorgt ervoor dat onder andere de EU-regels inzake rechterlijke bevoegdheid en erkenning en tenuitvoerlegging van vonnissen van toepassing blijven, zij het op een iets lager niveau dan dat van de Brussel I bis-Verordening (namelijk op het niveau van de oude Brussel I-Verordening). Ook hierin ontbreekt overigens de mogelijkheid tot onmiddellijke tenuitvoerlegging van een vonnis van de gerechten van een andere lidstaat. De gevraagde toestemming voor toetreding is tot op heden niet door de Europese Unie (zelf ook verdragspartij bij dit verdrag) verleend. Op dit moment is ook onbekend wanneer hierover een standpunt van de Europese Unie te verwachten valt.
Conclusie
Vonnissen die zijn gewezen naar aanleiding van procedures die zijn gestart vóór 1 januari 2021 vallen nog onder de Brussel I bis-Verordening. Voor de na 30 december 2020 gewezen vonnissen zullen partijen echter naar de Engelse rechter moeten gaan om toestemming te vragen voor tenuitvoerlegging (en vice versa).
Meer weten?
Heeft u vragen over procesrecht of Internationaal handels- of ondernemingsrecht? Neem dan gerust contact op met één van onze advocaten.