Heeft u een buitenlandse klant, gevestigd in Europa, die u niet betaalt? Dat maakt het incasseren van de vordering een stuk lastiger. Gelukkiger zijn er manieren om te bewerkstelligen dat je toch je vordering geïnd krijgt. In deze blog wordt ingegaan op één van die mogelijkheden: het Europees (conservatoir) bankbeslag. Na het lezen van deze blog weet u hoe een procedure – op hoofdlijnen – verloopt voor het leggen van een Europees beslag.
Conservatoir beslag
Voordat we naar de specifieke procedure kijken, moeten we eerst bepalen wat een beslag is en vervolgens onderscheid maken tussen conservatoir beslag en executoriaal beslag. Met een beslag wordt een tegoed op een bankrekening als het ware bevroren. De schuldenaar kan er dan geen gebruik meer van maken zolang uw vordering niet is betaald. Het is dus een middel om betaling van uw schuldenaar af te dwingen, dan wel zekerheid te krijgen dat het bedrag niet wordt weggesluisd of uitgegeven door de schuldenaar. Van conservatoir beslag (oftewel: bewarend beslag) is sprake wanneer u beslag wilt leggen vóórdat u een uitspraak bij de rechter heeft gekregen. Dit kunt u bijvoorbeeld dus doen als u vreest dat uw schuldenaar zijn tegoeden zal kwijtmaken om u zo niet te hoeven betalen. Van executoriaal beslag is sprake wanneer u wél al over een uitspraak van de rechter beschikt en u deze wilt laten uitvoeren (executeren). Een conservatoir beslag kan worden omgezet in een executoriaal beslag. De hier beschreven procedure is enkel toepasselijk op conservatoire beslagen.
Europees bankbeslag
Tot een aantal jaar geleden moesten burgers en bedrijven voor schulden van een buitenlandse klant een gerechtelijke procedure starten in het andere land. Dat was kostbaar en tijdrovend. Inmiddels heeft de Europese Unie een Verordening vastgesteld waardoor er nog maar één procedure voor conservatoir beslag gevolgd hoeft te worden. Op basis van de Verordening is het ook mogelijk om als Nederlander in Nederland een conservatoir beslag aan te vragen. U hoeft dus niet meer naar het buitenland om daar een rechtszaak te doorlopen. Zo is één-en-ander overzichtelijker, sneller én goedkoper.
Hoe werkt dit nu in de praktijk? Als uw schuldenaar na de nodige herinneringen, aanmaningen en eventueel zelfs incassomaatregelen nog altijd niet betaalt, kan er onder bepaalde voorwaarden via de rechter beslag worden gelegd op het tegoed op een bankrekening. Dat kan dus ook vóór een rechterlijke uitspraak om te voorkomen dat het tegoed wordt opgemaakt. U kunt de procedure voor een conservatoir beslag beginnen door een formulier in te dienen bij de bevoegde rechter. Dat is in veel gevallen (ook) de Nederlandse rechter. Is uw schuldenaar echter een consument, dan is enkel de rechter bevoegd waar de consument woont. Denemarken heeft een uitzondering bedongen bij de vaststelling van de Verordening. Is uw schuldenaar een Deen, dan kunt u dus geen gebruik maken van deze snelle procedure.
Het kan natuurlijk zo zijn dat u niet weet bij welke bank uw schuldenaar klant is. Dan heeft u op zich weinig aan het bevel van de rechter dat beslag legt op een rekening. Daarom is het ook mogelijk om – tegelijk met het verzoek om een beslagbevel – een verzoek in te dienen om informatie. Als de rechter dit toewijst, zijn banken verplicht aan te geven of uw schuldenaar bij hen een rekening heeft.
De rechter zal uw verzoek toetsen aan twee voorwaarden: 1) is voldoende aannemelijk gemaakt dat uw vordering juist is (in de hoofdprocedure zal worden toegewezen), en 2) dat het noodzakelijk is om beslag te leggen op de rekening van de schuldenaar om te voorkomen dat de aanwezige tegoeden worden verduisterd en zo betaling onmogelijk te maken. Als de rechter beide vragen positief beantwoordt, zal hij een beslagbevel afgeven.
Obstakels
Er zijn ook een paar obstakels die het lastiger maken om een Europees beslagbevel te krijgen. De belangrijkste daarvan is dat in veel gevallen zekerheid moet worden gesteld door de schuldeiser. Dit is het geval om te voorkomen dat de schuldenaar schade lijdt door een onterecht beslag. De zekerheid hoeft enkel niet te worden gesteld als de rechter bepaalt dat er bijzonder overtuigend bewijs is geleverd van de waarschijnlijke toewijzing van de vordering op de schuldenaar of als er andere gegronde redenen zijn. Daar is in ieder geval niet aan voldaan wanneer er nog twijfel bestaat over de hoogte van de vordering, zo leerde een recente uitspraak van de rechtbank Gelderland.
Is er eenmaal een beslagbevel afgegeven, dan kan de schuldenaar daar nog op verschillende manieren iets tegen proberen te doen. Zo kan hij bijvoorbeeld hoger beroep instellen tegen het beslagbevel, het verzoek doen om het bevel in te trekken of te wijzigen als niet aan de voorwaarden is voldaan of, wanneer de schuld inmiddels is afbetaald, het verzoek doen om de executie van het bevel te staken.
Een laatste obstakel dat hier besproken wordt, betreft de maximale omvang van het beslag. In Nederland is het namelijk mogelijk om op het gehele, huidige tegoed op een bankrekening beslag te leggen. Met een Europees bankbeslag ligt dat anders. Daar volgt de maximale omvang van het beslag de omvang van de vordering. Heeft u dus een vordering van € 5.000,-op uw schuldenaar, dan kan er voor maximaal € 5.000,- beslag worden gelegd, ook al heeft uw schuldenaar misschien wel een tegoed van € 20.000,- op zijn rekening staan.
In ieder geval is het verstandig u te laten bijstaan door een advocaat wanneer u gebruik wenst te maken van de procedure voor een betalingsbevel. Deze kan u deskundig adviseren over te nemen stappen en de juridische aspecten van uw zaak. Betalen uw (buitenlandse) schuldenaren u niet, of heeft u andere problemen bij het incasseren van uw vordering? Neem dan gerust contact op met één van onze advocaten.